بررسی تأثیر خشکسالی بر آبهای زیرزمینی در حوضه‎ی آبی دهگلان ـ کردستان

نویسندگان

جواد خوشحال

حسنعلی غیور

مسعود مرادی

چکیده

دشت دهگلان یکی از بزرگترین دشت های کشاورزی استان کردستان بوده و قطب کشاورزی استان به شمار می رود. روند روبه‎رشد جمعیّت در دهه های اخیر، توسعه‎ی اجتماعی و اقتصادی، رونق کشاورزی در منطقه و نیز، توسعه‎ی صنایع متوسّط و کوچک در دشت دهگلان، موجب افزایش برداشت از منابع آبی زیرزمینی در این منطقه شده است. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی واکنش آبهای زیرزمینی نسبت به خشکسالی ها در دوره های مختلف با توجّه به ویژگی دوره های خشک از نظر شدّت و طول دوره است. در این پژوهش داده های اقلیمی، هیدرومتری و آمار 51 حلقه چاه مشاهده ای در حوضه‎ی دهگلان طیّ دوره‎ی آماری 1365 تا 1383 استفاده شده است. ابتدا دوره های رخداد، شدّت و مدّت خشکسالی در حوضه با استفاده از روش spi محاسبه شد. سپس رگرسیون چندمتغیّره میان فراسنج های اقلیمی و آبهای سطحی با سطح آبهای زیرزمینی و نیز رگرسیون یک متغیّره میان دبی در خروجی حوضه با سطح ایستابی، به‎کمک نرم افزار اس پلاس در سطح اطمینان 95% بررسی شد. در ادامه، تغییرات سطح ایستابی در ارتباط با دوره های خشکسالی بررسی شده و در محیط gis و به‎روش کریجینگ پهنه بندی شد. نتایج نشان دهنده‎ی معنا دار نبودن فراسنج های اقلیمی در ارتباط با سطح ایستابی است؛ اما تغییرات دبی، دارای ضریب تعیین 71% با سطح ایستابی است. تغییرات سطح ایستابی در ارتباط با شدّت و طول دوره های خشکسالی نشان می دهد که با توجّه به برداشت بیش از اندازه‎ی مجاز از سفره‎ی آب زیرزمینی، خشکسالی های طولانی-مدّت، تأثیر مخرّب تری نسبت به دوره های کوتاه تر در افت سطح ایستابی داشته اند. همچنین پهنه بندی خشکسالی در سطح حوضه و سطح ایستابی دشت با استفاده از تحلیل های مکانی و فضایی در gis نشان می دهد که افت سطح ایستابی، افزون‎بر شدّت و طول خشکسالی نسبت به کاهش تراکم آبراهه در رودخانه نیز حسّاسیّت قابل توجّهی دارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تأثیر خشکسالی های اخیر بر آب های زیرزمینی در حوضه آبی دهگلان

چکیده: دشت دهگلان یکی از بزرگترین دشت های کشاورزی استان کردستان و قطب کشاورزی این استان به شمار می رود. روند رو به رشد جمعیت در دهه های اخیر , توسعه اجتماعی و اقتصادی و نیز رونق بیش از پیش کشاورزی در منطقه به عنوان محور توسعه استان و نیز توسعه صنایع متوسط و کوچک در دشت دهگلان موجب افزایش برداشت از منابع آبی زیرزمینی در این منطقه شده است. لذا هدف از این تحقیق بررسی واکنش آب های زیرزمینی نسبت به...

15 صفحه اول

بررسی کیفیت آبهای زیرزمینی دشت خرم آباد

آب‌های زیرزمینی در طول مسیر حرکت خود، تحت تأثیر عوامل مختلفی همچون محیط دربرگیرنده قرارگرفته، بر همین اساس مواد به شکل املاح، انگل، میکروب و یا ناخالصی­های مختلف وارد آب‌ شده که این سبب تغییرات کیفیت و آلودگی آب می‌شود. لذا بررسی و تحقیقات در این زمینه جهت شناخت عوامل مؤثر بر کیفیت آب به لحاظ تعیین مشخصات کیفی آب، برای مصارف مختلف ضروری است. در این تحقیق محدوده وسیعی از منابع آب‌های زیرزمینی شه...

متن کامل

تغییرات زمانی و مکانی تراز آب زیرزمینی دشت قروه و دهگلان و رابطه آن با خشکسالی

در سال­های اخیر پدیده خشکسالی باعث کاهش شدید آب­های سطحی در دشت قروه و دهگلان شده است. این امر موجب افزایش بهره­برداری از منابع آب­زیرزمینی و تشدید افت سطح ایستابی سفره­های این دشت گردیده است. هدف از این پژوهش بررسی واکنش آب­های زیرزمینی دشت قروه و دهگلان نسبت به وقوع خشکسالی­ها و ترسالی­ها و نیز میزان همبستگی بین آن­هاست. ابتدا مشخصه­های خشکسالی هواشناسی و هیدروژئولوژیکی به­ترتیب با استفاده از...

متن کامل

بررسی عوامل مؤثر بر رکود اقتصادی مرتعداران در مراتع بلبان‌آباد (شهرستان دهگلان، استان کردستان)

کاهش عملکرد مراتع بر تعداد دام و فعالیّت‌های اقتصادی دامداران تأثیر مستقیم دارد و ادامه این روند رکود اقتصادی را در بین بهره‌برداران مراتع شدت می‌بخشد. هدف از این تحقیق، بررسی عوامل اثرگذار بر رکود اقتصادی مرتعدارانِ مراتع بلبان‌آباد بود. جامعه آماری در این تحقیق، 400 نفر از بهره‌برداران مراتع بلبان‌آباد بودند. حجم نمونه این تحقیق با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، 196 مرتعدار تعیین شد. به منظور ...

متن کامل

بررسی همزمانی روند خشکسالی و افت سطح آبهای زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت داراب)

آب¬های زیرزمینی یکی از منابع مهم شرب و کشاورزی در دنیا به شمار می¬رود. در اثر استحصال بیش از حد این منابع و خشکسالی¬ها در سال¬های اخیر میزان سطح این منابع، افت قابل توجهی داشته است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر خشکسالی¬ها برروی سطح آب زیرزمینی و برآورد تاخیر زمانی خشکسالی در دشت داراب است. به این منظور با استفاده از داده های بارندگی ایستگاه داراب و با استفاده از شاخص اقلیمی spi اقدام به استخرا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای طبیعی

ناشر: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-630X

دوره 44

شماره 1 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023